Kruiden verzamelen als paardenvoer

Leestijd 6 minuten  

Steeds meer ruiters zijn geïnteresseerd in het voeren van kruiden als aanvulling op het dagelijkse rantsoen van hun paard. Ze bevatten meestal weinig suiker en zitten vol met waardevolle actieve ingrediënten die bij gericht gebruik de stofwisseling van het paard kunnen stimuleren. Onze grootvaders konden de paarden nog vaak het bos in drijven en ze zelf hun voedsel laten zoeken, of de paarden knabbelden aan verschillende planten die overdag nog aan de rand van het veld groeiden. Overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw en overbemesting van het land om de opbrengst te verhogen hebben er de afgelopen decennia voor gezorgd dat de biodiversiteit steeds verder is afgenomen, zodat zelfs hooi tegenwoordig vaak weinig of geen kruidachtige planten meer bevat.

Terwijl 50 jaar geleden gemiddeld 50 verschillende plantensoorten konden worden aangetroffen in hooimonsters, beperkt de botanica in de hooimonsters van vandaag zich tot 6-9 verschillende planten, waarvan de meeste grassen zijn. Bermen zijn vaak pure monoculturen en de boseigenaren zijn niet echt blij als je je paard daar zijn voedsel laat zoeken…

Dit “gebrek aan kruiden” in het dagelijkse voer kan worden tegengegaan door het gericht voeren van individuele kruiden of kruidenmengsels. Vooral het zelf inzamelen wordt steeds populairder. Bijna overal worden tegenwoordig kruidenwandelingen aangeboden door ervaren experts. Je leert veel over lokale kruidenplanten en hun traditionele gebruik, maar ook over de noodzakelijke bereidingen. Sommige actieve ingrediënten ontvouwen zich alleen als ze gekookt worden, andere moeten uit de plant worden opgelost met een alcoholisch extract of met een koudwaterextract. Kruidencursussen helpen je om met meer aandacht door de natuur te wandelen en je ontdekt plotseling veel lokale helpers om de stofwisseling van je paard een boost te geven, afhankelijk van wat het nodig is.

Bijvoet, walnootbladeren en wilde mierikswortel kunnen verzameld en gedroogd worden om in de herfst te gebruiken als natuurlijk wormmiddel. Rozenbottels zijn ook geschikt om te verzamelen, maar ze moeten in de oven of op de radiator gedroogd worden om te voorkomen dat ze gaan schimmelen. Ze zijn in lichte mate effectief tegen milde artrose, leveren oliën van hoge kwaliteit en zijn zelfs populair als snoepje bij sommige paarden. Brandnetels, die soms tot heuphoogte in de wei staan, kunnen worden gemaaid, gebundeld en gedroogd en vervolgens tijdens de vachtwisseling in de stal worden opgehangen – de paarden helpen zichzelf naar behoefte en stimuleren zo hun nierfunctie. Duizendblad is ook geschikt om te drogen in bundels, het is vooral populair in de winter en is een “alleskunner” onder de kruiden die de lever en darmen ondersteunt en zo het immuunsysteem ondersteunt. Je kunt salie en tijm in de tuin of op het balkon planten, de klassiekers tegen aandoeningen van de luchtwegen. Pepermunt wordt ook vaak gegeten door paarden, het heeft een stabiliserende werking op de darmen en is voor veel paarden ook geschikt om kruidenmengsels die niet zo smakelijk zijn “lekkerder” te maken. Oregano en majoraan hebben ook een kalmerend effect op de darmen en ondersteunen de overgang in de herfst van een afgeknaagd weiland naar hooivoeding.

Het aanbieden van bundels droge of verse kruiden is ook geschikt voor paardenhouders op een pensionstal, zowel in een box als in een open stal. Als je meer handelingsruimte hebt bij het ontwerp van de stal en uitloop, dan zijn natuurlijke heggen langs paddockpaden een goede optie. Ze vormen een habitat voor verschillende kleine dieren en de paarden hebben altijd wel iets te knabbelen dat naar de omheining toe groeit. De installatie van een verhoogd plantbed als “kruidenbar” in open stallen is ook succesvol gebleken, omdat de paarden zichzelf naar behoefte kunnen helpen. Het verhoogde bed moet worden bedekt met een rooster zodat de planten niet tot op de grond kunnen worden opgegeten. De paarden kunnen de uitstekende kruiden afknabbelen en de plant kan zich onder het rooster steeds weer herstellen. Het is spannend om te zien welke paarden het liefst aan welke kruiden knabbelen en welke kruiden over het algemeen blijven staan of alleen op bepaalde momenten worden gegeten.

En voor alle anderen zijn er nog steeds fabrikanten van kant-en-klare kruidenmengsels, bijv. OKAPI of PerNaturam etc. Kruidenmengsels komen dichter bij het natuurlijke voedingsgedrag, omdat wilde paarden niet in monoculturen leven, maar de natuur een rijk gevarieerde tafel biedt. Kruiden kun je in de voerbak aanbieden of over het bevochtigde hooi strooien. Als paarden gewend zijn aan het voeren van kruiden, kun je ook verschillende mengsels in plastic bakjes vullen en deze vervolgens de paarden aanbieden. Als het mengsel goed is, kunnen ze er 2-3 happen van nemen, zo niet, leg het dan weg en bied het een paar weken later opnieuw aan. Houd je paard in de gaten om te zien aan welke mengsels het de voorkeur geeft op welk moment. Je leert veel over natuurlijke metabolische schommelingen en kunt disbalansen vaak eerder herkennen als je je oog hierop traint. Bijvoorbeeld eten paarden vaak al ademhalingsondersteunende kruiden voordat we ze überhaupt horen hoesten. De ene of de andere ziekte kan dan vaak in een vroeg stadium worden onderschept voordat deze zich manifesteert en dure behandelingen en medicijnen vereist.

Maar onthoud altijd: kruiden bevatten farmacologisch actieve stoffen! Waar een effect is, is mogelijk een bijwerking en de dosis maakt het gif. Daarom is ons advies: onderwijs jezelf eerst met kruidenwandelingen en relevante literatuur, pas daarna kruiden verzamelen (of kopen) en aan je paard voeren.