De hondsdagen zijn niet alleen zwaar voor ons, maar ook voor paarden!
Met de „hondsdagen“ breekt traditioneel de heetste periode van de zomer aan en het weerbericht voorspelt niet zelden temperaturen boven de 30°C in veel regio’s. Paarden hebben een veel grotere tolerantie voor temperatuurschommelingen dan wij mensen.
In steppen, toendra’s en halfwoestijnen, waar paarden oorspronkelijk vandaan komen, moeten ze temperatuurverschillen van +40°C op hete dagen tot -20°C in koude nachten kunnen opvangen. Hun comfortzone ligt tussen de -15°C en +25°C, wat betekent dat ze binnen dit bereik nog niet actief tegen oververhitting of bevriezing hoeven te compenseren.
Maar zodra de temperaturen boven de 30°C uitkomen en paarden ook nog in de volle zon op de wei staan, kan het echt kritisch worden. Vooral voor de jongste en de oudste dieren: veulens kunnen hun lichaamstemperatuur slecht reguleren vanwege hun grote oppervlak in verhouding tot hun massa. Oudere paarden boven de 20 jaar hebben vaak leeftijdsgebonden problemen met hart en bloedsomloop en krijgen bij hoge temperaturen dan ook snel last.
Huisvesting bij extreme hitte
Voor de meeste paarden is het voldoende als ze op hete dagen niet overdag op een onbeschermde plek staan. Heb je schaduw op de weiden (bomen, bosjes, schuilstallen of een doorgang van de wei naar een open stal), dan zoeken paarden tijdens de middagwarmte vanzelf de schaduw op.
Ideaal is het als ze daar ook een paar hooinetten tot hun beschikking hebben, zodat ze ook bij langere pauzes in de schaduw kunnen blijven knabbelen en de eetpauze niet te lang wordt. Dit vereist wel dat de schaduwplekken groot genoeg zijn zodat ook in minder harmonieuze groepen alle paarden een plekje kunnen vinden.
Komen er echter ruzies of wordt er gepest om de schaduwplaatsen, dan raken de paarden gestrest en dat is juist bij hitte fataal voor het hart- en vaatstelsel. Vooral laag in rang staande paarden kunnen dan reageren met een koliek of zelfs een collaps van de bloedsomloop. Bomen zijn ideaal als schaduw, omdat daar vaak nog een zacht briesje doorheen waait. Gesloten schuilplaatsen zoals verrijdbare weidehutten of weidetenten die aan drie zijden dicht zijn, kunnen in de zon ondraaglijk heet worden. Dan is het niet vreemd dat paarden liever in de volle zon staan dan in het hok. Weideschuilstallen moeten daarom altijd zo zijn gebouwd dat de wind erdoorheen kan waaien om voor een aangenaam klimaat te zorgen.
Heb je geen schaduw op de weide, dan kun je de paarden het beste ’s morgens vroeg en/of ’s avonds laat op de wei zetten en ze midden op de dag in de koele stal halen. Of je kunt ze juist ’s nachts buiten laten en overdag binnen houden, mits de weideduur dat toelaat.
Als je van plan bent om de paarden nu ’s nachts in plaats van overdag op de wei te zetten, moet je de eigenaren daar wel eerst over informeren. Paarden zijn dan namelijk vaak uit hun slaapritme. Veel paarden slapen ’s nachts op de wei niet, in tegenstelling tot hun normale ritme waarin ze zich op de paddock of in de stal voor hun diepe slaapfase neerleggen. Het kan dan gebeuren dat ze de volgende dag opvallend vermoeid rondslenteren en de ruiter zich afvraagt of zijn paard misschien ziek is.
Goed afkoelen
Heeft een paard veel last van de hitte, dan moet je voor extra verkoeling zorgen. Je kunt hier gebruikmaken van het principe van verdampingskou: maak het paard nat, en door het verdampen van het water koelt het paard iets af.
Hiervoor kun je het paard met de tuinslang – beginnend bij de hoeven langzaam richting hart werken – afspoelen, of je kunt samen naar een beekje of meer wandelen en het daar laten baden.
Heb je geen tuinslang of meer / beekje in de buurt, dan kun je ook werken met een emmer water en een spons. Dat is effectiever dan een plantenspuit die slechts een fijne nevel op het paard aanbrengt, die snel weer opdroogt. Natuurlijk doe je dit het beste rond het middaguur als het echt heet is. ’s Avonds kun je eventueel nog het zweet van de dag afspoelen, maar dan heeft het afspoelen voor verkoeling minder nut, omdat de temperaturen dan toch al dalen en paarden – als het echt afkoelt – zelfs kunnen gaan rillen.
Extra ondersteuning
Heb je een paddock trail, dan kun je overwegen om voor komende zomers een paardenspoelplaats of modderpoel aan te leggen. Veel paarden vinden het heerlijk om daar bij warm weer „te parkeren“ of er hun eigen privé jacuzzi van te maken: https://www.youtube.com/watch?v=38WJ9eXNviI.
Oudere paarden hebben vaak moeite om hun wintervacht volledig kwijt te raken vóór het begin van de hete periode. Dan is het verstandig om de scheermachine erbij te pakken en ze een „sportkapsel“ te geven. Meestal hoef je het paard niet volledig te scheren, dat is pas nodig als ze zelf vrijwel helemaal niet meer verharen. Bij de meeste oudere paarden is het voldoende om een streep langs hals, borst en eventueel flank (dus een bib- of trace-clipping: https://bilder.markt.de/images/…/pferde/schurarten_pferd.png) te scheren om hun thermoregulatie te verbeteren. De rug, vooral het niergebied, moet zo veel mogelijk ongeschoren blijven. Komt er onverwacht slecht weer, dan hebben de paarden hier juist bescherming tegen kou en nattigheid nodig.
Gesloten schuilstallen
Heb je een schuilstal – op de wei of als open stal – die volledig gesloten is en daarmee de enige schaduwplek biedt, dan kan het bij warm weer al snel benauwd worden daarbinnen.
Ideaal zou zijn om hier voor extra ventilatie te zorgen, bijvoorbeeld door enkele planken aan de bovenkant te verwijderen of in te korten zodat er „ramen“ ontstaan. Die kun je in de winter tegen tocht afsluiten met windnetten, maar in de zomer gewoon openlaten.
Als tijdelijke oplossing kun je eerst één of meerdere ventilatoren plaatsen om de lucht in beweging te brengen. Let er dan wel op dat de ventilatoren zo opgesteld / bevestigd worden dat de paarden niet over kabels kunnen struikelen en dat er geen gevaar is door de apparaten zelf. Het kan handig zijn om hoeken af te zetten en daar de ventilatoren neer te zetten en de kabels langs de muur te leiden. Ook moeten de paarden even wennen aan het geluid, maar meestal gaat dat vrij snel.
Oververhitting
Laten de paarden tekenen van oververhitting zien: hevig zweten, duizeligheid, wankel lopen, kolieksymptomen, vertraagde capillaire vulling enz., breng het paard dan onmiddellijk in de schaduw, koel het af (met water, of zet de benen in emmers met ijswater) en bel direct de dierenarts. Niet alleen bij mensen, maar ook bij paarden kan een zonnesteek levensbedreigend zijn.
Daarom liever preventief handelen en de paarden bij grote hitte, meestal tussen 11 en 17 uur, de mogelijkheid geven om in de schaduw te staan en daar hooi te knabbelen. Zorg ook op tijd voor verkoeling met water.
Mineralenvoorziening is op hete dagen ook een belangrijk onderwerp: Elektrolyten voor paarden: Helpen de hitte door te komen
🇬🇧 We are an experienced team of therapists specializing in feed consultation and integrated therapies for horses. With extensive experience in treating metabolic issues, we focus on natural, species-appropriate feeding and proven naturopathic remedies to enhance your horse's health. Benefit from our expertise to ensure the well-being of your horse.
